Mandorla

Finnegans Wake
(Folio Society, 2014)

Moje znanje engleskog jezika je nedovoljno da bih Džojsovo Fineganovo bdenje čitao u originalu, a u mogućnost prevoda ovog dela na srpski (ili bilo koji drugi jezik) nemam baš previše poverenja.
Međutim, jedan detalj na ilustracijama Džona Vernona Lorda iz bibliofilskog izdanja koje je objavila londonska kuća Folio Society privukao mi je pažnju. U pitanju je drevni simbol poznat kao Vesica piscis, a u Fineganovom bdenju se zaista nalazi odgovarajući dijagram uz koji stoji rečenica: "Uteralterance or the Interplay of Bones in the Womb."

Nasuprot ovom paganskom tumačenju, mandorla (vesica piscis) u hrišćanskoj ikonografiji označava nestvorenu svetlost u kojoj se javio Bog na Tavoru, i slika se isključivo oko Gospoda ili Bogorodice.
Međutim, mandorla, kao presek krugova sa zajedničkim poluprečnikom, istovremeno je i prostor između dva sveta - Neba i Zemlje - pa je takođe srećemo i u konstrukciji gotskih lukova ili u prepletima keltskih čvorova. Na Dalekom Istoku ona je, kao i u hrišćanstvu, oreol koji okružuje Budu.
Meni lično je daleko prihvatljivija ova druga tradicija nego pokušaj da se mandorla predstavi kao simbol plodnosti i poveže sa kultom Velike majke.

Hrist u mandorli okružen četvoricom jevanđelista

Vesica piscis